Ben Akkerman

Bij Saksala ArtRadius in Finland ben ik een boekje tegen gekomen van een expo van Ben Akkerman (1920-2010) in Boijmans van Beuningen enige tijd geleden. Het werk van Ben Akkerman in de betreffende catalogus sprak mij direct aan. Het werk is heel helder, geordend en geminimaliseerd. Dit besloot mij om het werk van Ben Akkerman wat nader te onderzoeken. Bij terugkomst in Nederland zag ik dat er een expositie was met werk Ben Akkerman in het Rijksmuseum Twente. Akkerman heeft zijn hele leven in Enschede gewoond en heeft een deel van zijn werk aan het Rijksmuseum Twente in Enschede en het Gemeentemuseum te Den Haag geschonken. Tijd om de werken in het echt te bekijken. Helaas besloeg de expo maar 2 ruimten met schilderwerk. Ik had graag meer werk willen zien en ook specifiek zijn tekeningen.

Ben Akkerman, Zonder Titel, 1994,
acrylverf op doek op geplastificeerd spaanplaat.
Bron: Van Abbemuseum, Eindhoven

Het teken- en schilderwerk van Ben Akkerman zijn twee sporen, die elkaar aanvullen of versterken. Zijn schilderijen gebruikt hij daar waar de tekening op papier zijn mogelijkheden bereikt heeft, zoals het schilderen van de randen of waar hij zocht naar een objectwerking. De schilderijen op de expositie in Rijksmuseum Twente laten dit vooral zien. Heel subtiel heeft hij de randen, en zeer smalle strook op het hoofdvlak, een afwijkende kleur gegeven. Hierdoor wordt de monochromie in zijn werk doorbroken. Andere werken waren monochroom van kleur, maar had hij door het spelen met laagdiktes structuren aangebracht in de monochromie. In zijn schilderijen gaat Ben Akkerman nauwgezet te werk. Zijn schilderijen bestaan uit vele verflagen, die hij tussentijds weer bewerkt. Hierdoor krijgt het werk een extra uitdrukkingskracht en levendigheid. Het stopt niet bij een eenkleurige laag.

Ben Akkerman, Zonder titel, 1978-1979
inkt en krijt, 23 x 22,5 cm.
Bron: Rijksmuseum Twenthe, Enschede

Voor zijn tekeningen kan ik me alleen baseren op de tekst en werken in de catalogus en de werken die ik op internet heb kunnen vinden. Dit kan ik plaatsen ten opzichte van zijn schilderwerk. In zijn tekeningen onderzoekt hij de verschillende manieren waarop je met lijnen kunt werken. Niet alleen met potlood op papier, maar bijvoorbeeld ook de mogelijkheden die je met een mesje of radeergom kunt bewerkstelligen. Lijnspelen bevolken dan ook veelal zijn tekeningen. Deze lijnen zijn vaak niet doorgetrokken, maar worden door de behandeling die hij geeft, vaak onderbroken. Daarnaast ogen de lijnen in zijn werken recht, maar hebben bij goed bestuderen kleine haperingen. Juist deze effecten van de lijn geeft het werk een poëtische sfeer.

Het werk van Ben Akkerman heeft mij uitgenodigd om zijn werk meer te onderzoeken en op onderzoek uit te gaan naar informatie over deze fantastische kunstenaar. Er volgt later misschien nog wel meer over info.

In mijn schilderproject ‘Schwarze Revier Revised’ heeft Ben Akkermanmij geïnspireerd om de ideeën die ik in zijn werk vond te vertalen naar mijn eigen schilderijen. Klik hier voor weergave Schwarze Revier Revised #14 die vooral op zijn tekeningen is gebaseerd en Schwarze Revier Revised #23 wat vooral op zijn schilderijen is gebaseerd.

Bibliografie: tentoonstellingscatalogus Ben Akkerman, Tekeningen, Boymans van Beuningen Rotterdam, 8 april 1990 tm 27 mei 1990. Tekst: 'Licht door het Papier' door Hans Sizoo